Kulak Çınlaması Nedir? | Nedenleri ve Tedavisi

Kulak Çınlaması Nedir? | Nedenleri ve Tedavisi

Kulak Çınlaması Nedir?

Kulak çınlaması, kulaklarda olan ve dış kaynaktan gelmeyen çınlama ya da gürültü algılanması durumudur. Tıptaki adı ile Tinnitus olarak da ifade edilen kulak çınlaması, kişide belirli bir psikolojik bir rahatsızlık olmamasına rağmen algılanır. Bu çınlama hafif olabildiği gibi yüksek seviyede olabilmektedir.

Nüfusun ortalama %15 ile %20’sinde görülen bu rahatsızlık, her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak sıklıkla 40 ile 70 yaş aralığında ortaya çıktığı da gözlenmiştir. Kulak çınlaması ileri yaş grubunun ortalama %33’ününde görülür. Bu kadar sık görülmesi kulak çınlaması nedir, kulak çınlaması nasıl geçer sorularının sıklıkla sorulmasına neden olur.

Çınlama, hem anatomik hem de fonksiyonel değişikliklere bağlı olarak görülebilir. Ancak uzun süre çok yüksek sese maruz kalmak veya çok sessiz ortamda bulunmak ya da travmalar sonrasında da başlama ihtimali oldukça yüksektir. Bazen de kulaklarda işitme ile ilgili sorunlar olamamasına rağmen nedensiz olarak da ortaya çıktığı olur.

Halk arasında kulak çınlaması farklı anlamlarda yorumlanabilmektedir. Mesela sağ kulak çınlaması ne anlama gelir ya da sol kulak çınlaması ne anlama gelir diye sıklıkla internette aramalar yapılmaktadır. Hatta kulak çınlaması ekşi sözlükte ilginç yorumlarla kendine yer bulmuş durumdadır.

Kulak Çınlaması Nedenleri Nelerdir?

Çok yaygın olan bu rahatsızlığın farklı olay ve durumlara bağlı nedenleri değişebilir. Kulak çınlaması nedenleri şu şekilse sıralanabilir;

• İşitme kaybı: İşitme kaybı, kulak çınlamasına neden olabilir. Kulak çınlaması yaşayanların birçoğunda işitme kaybı görülmektedir. Tiz seslerdeki işitme kaybı kulak çınlamasının temel nedenleri arasındadır. Her yaşta işitme kaybı olabileceği gibi ortalama 55- 60 yaş sonrasında risk faktörü yaşa bağlı olarak artabilmektedir.
• Yüksek ses maruz kalma: Özellikle yüksek sesli cihazlarla çalışma, yüksek gürültülü ortamlarda bulunma durumunda da kulaklarda çınlama olabilir. Bunun nedeni gürültüye bağlı işitme kaybı yaşanmasıdır. Kulaklıklarla çok yüksek sesli müzik dinlenmesi de işitme kaybına neden olabilir. Bu tarz çınlamalar kısa süre sonra geçer. Ancak kısa ya da uzun süreli yüksek sese maruz kalmak, bazı durumlarda kalıcı hasarlara bile neden olabilir.
• Kulak kiri sebebiyle kulak tıkanması: Kulak kirleri çok fazla biriktiğinde ve doğal yollardan temizlenemediği için kulak zarında işitme kaybına ya da tahrişe neden olabilir. Bu da çınlamaya yol açar.
• Kulak kemiği sertleşmesi (Otoskleroz): Orta kulaktaki kemiklerin sertleşmesi işitmeyi engellediği gibi çınlamaya da neden olabilir.

Yukarıda saydığımız faktörler, kulak çınlamasına neden olan en yaygın durumlardır. Ancak bazı daha az görülen durumlarda da çınlamalar olabilir.

• Meniere hastalığı: Çınlama, anormal iç kulak sıvısının basıncı sonucu bir iç kulak bozukluğu olan Meniere hastalığının erken dönem bir göstergesi olabilir.
• TMJ bozuklukları: alt çene kemiğinin kafatası ile buluştuğu eklem (Temporomandibular) ile ilgili sorunlar da çınlamaya neden olabilir
• Kafa ya da boyun yaralanmaları: Baş, boyun travmaları iç kulak yanı sıra işitme sinirleriyle, işitmeye bağlı beyin işlevlerini olumsuz etkileyebilir. Bu tarz yaralanmalar çoğunlukla bir kulakta çınlamaya neden olur.
• Akustik Nöroma: İyi huylu tümörler, beyinde iç kulağa giden, denge ve işitme sistemlerini kontrol eden sinirler üzerinde gelişir. Tıp dilinde Vestibular Schwannoma olarak adlandırılan bu durumda, genel olarak sadece bir kulakta çınlama görülür.
• Östaki Borusu Disfonksiyonu: Orta kulağı üst boğaza bağlayan tüplerin sürekli genişlemiş halde kalması nedeniyle kulakların dolmasına neden olabilir. Çok büyük miktarda kilo kaybı, radyasyon tedavisi ya da hamilelik gibi durumlar bazen bu işlevsel bozukluğa neden olabilir.
• İç kulaktaki kas spazmları: İç kulaklardaki kasların gerilmesi sonucu yaşanan spazmlar, kulak çınlaması ya da işitme kaybı gibi sorunlara neden olabilir.

Kulak çınlaması nedeni bazen kan damarlarındaki bozukluklardan dolayı olabilir. Bu durum nadir olarak ortaya çıkar ve Pulsatil kulak çınlaması olarak adlandırılır;

• Yüksek tansiyon: Hiper tansiyon, stres, alkol ya da kafein kan basıncını artırarak kulak çınlamalarını daha belirgin hale getirir
• Baş ve boyun tümörleri: Baş veya boyun bölgesinde kan damarlarına baskı yapan tümörler, kulak çınlaması yanı sıra başka semptomlara da neden olabilir
• Ateroskleroz: Yaş ya da kolesterol nedeniyle, orta ve iç kulaktaki kan damarları esnekliklerini yitirir. Çınlama genellikle her iki kulakta çınlama görülür.
• Arteriovenöz Malformasyon (AVM): Arterler ve damarlar arasındaki anormal bağlantılar kulak çınlamasına neden olabilir. Çınlama genellikle tek kulakta görülür.

Bazı durumlarda kullanılan ilaçlarda kulak çınlamasına neden olabilir. Kullanılan ilaçların dozu yüksek ise çınlamada o kadar kötüleşebilir. Bazı kanser ilaçları, antibiyotikler ya da antideprasanlar buna neden olabilir. Ayrıca bazı durumlarda alınan bitkisel takviyeler, kafein ya da nikotin de kulak çınlamasına neden olur. Yaklaşık olarak 200 reçeteli ya da reçetesiz ilacın yan etkisi olarak kulak çınlaması tanımlanmıştır.

Kulak çınlamasına yönelik doktor muayenesinde çınlamanın sağ kulak çınlaması, sol kulak çınlaması mı yoksa iki kulakta da olup olmadığı tam olarak ifade edilmelidir. Ayrıca çınlamanın varsa zamanı ve sesi ile ilgili durumlar net olarak ifade edilmelidir.

Kulak Çınlaması Neden Olur?

Kulak çınlaması neden olur anlamak için kulak çınlama türlerine kısaca bakmakta fayda vardır. İki tür kulak çınlaması vardır.

• Öznel kulak çınlaması: Bu tarz çınlamalar en yaygın görülen ve sadece kişinin duyabildiği çınlamalardır. Genel olarak dış, orta ya da iç kulaktaki olası kulak problemlerinden kaynaklanır. Ayrıca işitme sinirleri ile ilgili sorunlardan ya da beynin sinir sinyallerini ses olarak işiten kısmı nedeniyle de ortaya çıktığı durumlar olabilir.
• Objektif kulak çınlaması: Bu tarz çınlamaları doktor muayenesi sonucu duyulabilen çınlamalardır. Nadir olarak görülür. Çınlamaya bir kan damarı problemi, kas kasılması ya da orta kulak kemiğine dayalı sorunlar neden olur.

Eğer;

• Kulak çınlamanız bir hafta içerisinde geçmemişse,
• Soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra başlamışsa,
• Aniden ya da belirgin bir nedeni olmayan çınlama varsa,
• Kulak çınlaması ile birlikte işitme kaybı ya da baş dönmesi varsa,

Doktorunuza başvurmanızda fayda vardır. Birçok kişi kulak çınlamasına çözüm olarak kendiliğinden geçer şeklinde ifade etse de ya da kulak çınlaması dini çözümler arasa da bir doktora görünmekte her zaman fayda vardır.

Kulak Çınlaması Nasıl Geçer?

Kulak çınlamasını tedavisi için standart yöntem yoktur. Dünya genelinde işitme cihazları çınlaması olan kişiler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Muayene ve tetkikler sonucu çınlamaya neden olan sebeplere dayalı, kişiye özel tedaviler uygulanır. Çınlamaya azaltmaya yönelik tedbirler alınması çoğu zaman kulak çınlamasına ne iyi gelir sorusunu cevaplar. Belirli bir kulak çınlaması ilacı yoktur.

Kulak çınlamasını azaltmak için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir;

• İşitme testi yaptırmak (merkezimizden randevu alarak kolaylıkla yaptırabilirsiniz)
• Tansiyonu kontrol altında tutmak,
• Tuz alımını kısıtlamak,
• Yüksek sese maruz kalınacak ortamlardan kaçınmak,
• Sinir sistemini aşırı uyaran kola, kahve ve sigara tüketimini azaltmak,
• Günlük egzersiz yaparak kan dolaşımını kontrol altına almak,
• Uyku düzenini sağlamak,
• Çok aşırı yorulmamak,
• İyi dinlenmek,
• Stresten, kaygı ve gergin durumlardan uzak durmak, sıklıkla görülen çınlama durumlarının geçmesi için yardımcı olacaktır.

Ülkemizde sıklıkla görülen bu durum için kulak çınlaması için dua ya da kulak çınlaması hadis gibi yöntemler araştırılıp, tavsiye edilse de, bunlar sadece plasebo etkisi yapan çözümlerdir. Olası nedenleri ortadan kaldırmak ya da uzun süreli ise doktora görünmek kulak çınlama hastalığı için en etkili yöntemdir.

Kulak Çınlamasının Geçmesine Yardımcı Olacak Yöntemler;

Çoğu çınlama kısa sürelidir. Ancak rahatsız edici olması sebebi ile yaşam kalitesini çok düşürür. Ağır bir rahatsızlığa dayanmayan ve kulaç çınlaması için ilaç almaya gerek kalmayan tedavi yöntemleri ise;

• Profesyonel yardım almak: Stres veya depresyon kulak çınlamasına neden olduğu için, nedeni ortadan kaldırmak için yardım alınabilir.
• Gevşeme yöntemleri uygulamak: Kulak çınlaması insanlarda endişe ve korkuya neden olur. Bu sürdükçe çınlamanın artması da olasıdır. Spor yapmak, stresi azaltmak için yoga gibi gevşeme yöntemleri yardımcı olabilir. Gevşemeniz, stres ve endişenizin azalmasına neden olacaktır.
• İşitme cihazı kullanma: İşitme kaybı çoğu zaman fark edilmez. Çünkü aşamalı bir süreçtir. Kulak çınlaması ilacı çoğu zaman işitme cihazıdır. İşitme kaybı varsa kulak çınlamasına işitme cihazları kullanmak yararlı olabilmektedir.

Halk arasında kulak çınlaması bitkisel tedavi olarak farklı bitkisel ilaçlar kullanılsa süreklilik gösterdiğinde doktora görünmekte fayda vardır.

Kulak Çınlaması Tedavisi İçin İşitme Cihazları Kullanımı

Kulak çınlamasının birçok nedeni olmasına rağmen, en sık görülen nedenlerin başında işitme kaybı gelir. Hastanın işitme kaybı giderildiğinde de çınlama ya azalır ya da tamamen kaybolur. Özellikle tiz seslerdeki işitme kaybı, kolaylıkla fark edilmeyebilir. Tiz ses kayıpları da sıklıkla kulak çınlamasına neden olur. İşitme kaybı işitme cihazları ile kolaylıkla giderilir ve çınlama tedavi edilir.

Tiz ses işitme kayıplarının belirtileri şu şekildedir;

• Sessiz ortamlarda rahat duyma ancak kalabalık ya da gürültülü ortamlarda duymakta zorlanılması,
• Kalın sesleri ya da erkek seslerini rahat duyarken, bayan ya da çocuk seslerinin duyulmasında zorlanılması,
• Normal konuşmaları duyarken, televizyon ya da uzak sesleri duymakta zorlanan kişilerde tiz ses kaybı vardır denilebilir.

Tiz seslerde yaşanan kayıplar sıklıkla kulak çınlamasına neden olur. Çünkü bu sesin duyulmaması beyin tarafından çınlama olarak algılanabilir. İşitme cihazı takıldığında bu işitme kaybı giderilmiş ve çınlama neredeyse duyulmayacak şekilde azalmış ya da hiç duyulmayacak şekilde yok olmuş olur. Kulak çınlaması nedenleri ve yapılması gerekenler bağlamında işitme cihazları iyi sonuçlar verebilmektedir.

Kulak Çınlaması Sebepleri İşitme Cihazları ile Ortadan Kaldırılabilmektedir

4000, 6000 ve 8000 hertz gibi yüksek frekanslardaki işitme kayıplarında duyulmayan bu sesler, bazı durumlarda sinirler tarafından çınlama ve vızıldama olarak beyne yanlış şekilde iletilir. İşitme kaybının giderilmesiyle hastalar işitme cihazı kullandıklarında bu sorun tamamen ortadan kalkabilmektedir. Bazı durumlarda azalma 1 veya 2 hafta sürse de sonrasında işitme cihazı yaşam kalitesini düşüren bu çınlamayı hafifletir ya da tamamen çözer.

İşitme Kaybının Olmadığı Kulak Çınlaması Durumu

Kulak çınlaması maskeleme (tinnitus masker) özellikli işitme cihazları beyaz ses, okyanus sesi, pembe ses gibi çınlamayı baskılayıcı ve maskeleyici sesler üretebilmektedir. Gündelik hayatta kullanılabilen ve dışardan duyulmayan, sürekli ama rahatsız etmeyen bu ses kişinin kulak çınlamasını baskılayarak, çınlamanın maskelenmesini hedefler. Sol ya da sağ kulağın çınlaması durumunda, işitme cihazları çınlamayı maskeleyen önemli bir faktördür.

Kulak çınlamaları özellikle sessiz ortamlarda, gece yatarken daha rahatsız edici olabilir. Bu gibi durumla çınlamayı maskelemek sorunu bir nebze olsun azaltacaktır. Mesela, sesli çalışan bir saat ya da bir radyo yardımcı olur. Bazı doktorlar alçak sesli radyo yayını dinlemeyi de önerirler. Bu şekildeki bir ses çınlamaya odaklanmayı önleyecektir. Bu tarz seslere beyaz ses ve türevleri denilmektedir.

Kulak Çınlaması Sesi Nasıldır?

Kulaktaki çınlama, gerçekte ses olmadan, bir ses duyma hissidir. Bu sesler farklı ton, özellik ya da karakterde duyulabilir. Rahatsız edici bir durum olmasına rağmen çoğu zaman ciddi bir durumun da belirtisi değildir. Yaşla birlikte daha artsa da birçok insanın kulaklarındaki çınlama kolaylıkla tedavi edilebilir ve düzeltilebilir seviyededir. Bunun için altta yatan nedeni tedavi ederek ortadan kaldırmak gerekir.

Çınlaması sesleri;

• Çınlama,
• Uğultu,
• Kükreme,
• Tıklama
• Tıslama
• Uğultu, şeklinde olabilir.

Bazı durumlarda nabız sesleri olarak da tarif edilir. Geçmeyen kulak çınlaması, işitme sisteminde en fazla görülen rahatsızlıklardan birisidir.

Ancak çınlamanın çok fazla olduğu durumlarda, fiziksel sorunlar yanı sıra ruhsal sorunlara da yol açarak, yaşam kalitesini düşürecek seviyede olabilir. Sürekli kulak çınlaması sorununun, bazı ruhsal rahatsızlıklarla karıştırılmaması önemlidir.

Çınlamalar, çoğu zaman hasta tarafından duyulur. Ancak çok nadir vakalarda özel teknikler kullanıldığı durumlarda da hekim tarafında da duyulabilir. Çınlamanın seviyeleri her insanda farklı olabilir. Çoğu insan normal günlük faaliyetlerini sorunsuz devam ettirebilse de kulak çınlaması olan küçük bir yüzde ise bundan ciddi şekilde etkilenebilir.

Halk arasında bu sorunu yaşayanlar kulak çınlaması ne anlama gelir diye sıklıkla araştırma yaparlar. Sol kulak çınlaması dini anlamı ya da sağ kulak çınlaması dini anlamı açısından halk arasında söylencelerde bulunur.

Kulak Çınlaması Komplikasyonları Nelerdir

Kulaklarda çınlamanın çok sık olması kulak çınlaması neye işaret ettiği konusunda insanları endişeye sevk edebilir. Çoğu kulak çınlaması geçicidir. Ancak yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Bu çınlamalar;

• Yorgunluk
• Stres
• Uyku bozuklukları
• Odaklanma zorluğu
• Bellek sorunları
• Kaygı
• Sinirlilik hali
• Depresyon gibi durumlarda neden olabilir.

Kulak Çınlaması Görülme Riski Olan Kişiler

Kulak çınlama hastalığı herkeste görülebilir. Ancak bazı kişilerde kulağın çınlaması riski daha yüksektir.

• Yaş (yaş ilerledikçe, işitsel sinirlerdeki sorunlar çınlamaya neden olabilir),
• Aşırı sigara tüketimi,
• Yüksek ses maruz kalmak (fabrika, inşaat işçileri, askerler ya da müzisyenler gibi aşırı gürültülü ortamlarda çalışanlar risk altındadır),
• Cinsiyet (erkeklerin kulak çınlaması yaşama olasılığı daha yüksektir),
• Kardiyovasküler problemler (tansiyon, arterlerde daralma gibi kan akışını etkileyen durumlar) olan kişilerde çınlama daha fazla görülür.

 

27 Haziran 2020